پنیر لیقوان و لیچوان مشهورترین پنیر های سنتی آذربایجان است در سراسر جهان به عنوان پنیر سفید آذربایجانی شناخته می‌شود. این پنیر شبه‌نرم بین سه تا دوازده ماه در آب‌نمک نگه داشته می‌شود تا برسد.
این پنیر ها در روستای لیقوان واقع در دامنه شمالی سهند از توابع شهر تبریز ایران تهیه می‌شود. تخمین زده می‌شود بیش از ۲۰۰ تولید کنندهٔ پنیر و ۶۵۰۰۰ گوسفند که اغلب از نوغ قیزیل هستند در این روستا و روستاهای مجاور وجود داشته باشند. هوای پاک و گونه‌های گیاهی بی همتای منطقه علاوه بر نحوه بهداشتی شیردوشی استفاده شده در این روستا و تحویل شیر تازه به تولیدکنندگان پنیر منجر به تولید شیر و پنیر باکیفیت می‌شود. این نوع پنیر ترد بوده ، طعمی شور و ترش دارد و دارای سوراخ‌های بخصوصی در اندازه نخود است و از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شود.
۱. پنیر لیقوان اعلا(پنیر سوپر لیقوان):
پنیر سوپر لیقوان پنیری حاصل شده از شیر خالص گوسفندی تولید شده در چراگاه‌های خود رو وگیاهان وحشی کوهستان سهند لیقوان است، آب مورد استفاده جهت تولید این پنیر از چشمه‌های سرشار و معدنی لیقوان و بدون کمترین آهک و نمک‌ها و رسوب‌ها است.
شیر تازه دوشیده شده از دام در کمتر از یک ساعت تحویل واحدهای تولیدی می‌شود و روند تبدیل و تولید پنیر لیقوان استارت می‌خورد.
این نوع پنیر طعمی بسیار ترد و خوشمزه دارد، هنگام برش دادن خرد نمی‌شود و دارای حباب‌های انگشت شمار بخصوصی در اندازه‌های عدس در داخل پنیر است.
۲. پنیر لیقوان معمولی
پنیر لیقوان معمولی نوع خاصی از پنیر لیقوان هست که از شیر گوسفندی مناطق و روستاهای حومه تبریز و سایر شهرهای آذربایجان تهیه می‌شود.
این نوع شیر گاهی جهت برخورداری از آب معدنی و شرایط آب و هوایی دره لیقوان جهت تبدیل به پنیر، به لیقوان منتقل می‌شود. هرچند کیفیت شیر نسبتاً خوب است ولی به دلیل وجود فاصله مکانی چند ساعته مابین دام و کارگاه، مدت زمانی طول می‌کشد تا شیر به واحد تولیدی برسد و فرایند تبدیل شیر به پنیر لیقوان آغاز گردد.
همین اختلاف زمان و کیفیت شیر، سبب افت کیفیت محصول نهایی می‌شود و پنیر تولید شده را از پنیر سوپر لیقوان متمایز می‌کند.
۳. پنیر سومی
این نوع از پنیر که گاهی از شیر گاو یا شیر مخلوط گاو و گوسفند تولید می‌شود دارای رنگ متمایل به زرد، کیفیت پایین، نرم و سفت بودن نامتعادل و دارای حباب‌های بسیار ریز و اسفنجی شکل است.
از جمله عوامل تأثیرگذار بر کیفیت پنیر لیقوان می‌توان به شرایط آب و هوایی محل تولید شیر، شرایط آب و هوایی محل فرآوری و تبدیل شیر گوسفندی به پنیر لیقوان، کیفیت ابزار و تجهیزات نصب شده واحد تولیدی و از همه مهم تر بافت گیاهی چراگاه‌های دام‌های تولیدکننده شیر را می‌توان نام برد.
وجود نوعی گیاه معطر و کمیاب در دامنه سهند و دره لیقوان، باعث تولید پنیر لیقوان با طعمی منحصر به فرد و مرغوب شده‌است.
بازگشت به صفحه اصلی